Tarım ve Orman Bakanlığının “Türk Gıda Kodeksi Tereyağı ve Sadeyağ Tebliği” Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
Tebliğle, tereyağı ve sadeyağın tekniğine uygun ve hijyenik şekilde üretilmesi, muhafazası, ambalajlanması, depolanması, taşınması ve pazarlanması için gereken ürün özellikleri belirlendi.
Buna göre, çeşnili tereyağı, sadeyağ, süt yağı, tereyağı ve yayık tereyağı ürünlerinde kullanılan süt ve yoğurt ilgili yönetmeliklere uygun olacak.
Söz konusu ürünlerin kendine has tat, koku, görünüm ve yapıda olması, “peroksidaz testine” negatif reaksiyon vermesi gerekecek.
Ürünlerin üretiminde teknoloji gereği tipik tat ve aromanın sağlanması amacıyla “starter kültür” kullanılabilecek.
Tereyağında ağırlıkça en fazla yüzde 2 tuz bulunacak. Tuzdan gelen kuru madde miktarı, süt yağsız kuru madde miktarından ayrı değerlendirilecek.
Tuz ilave edilmeyen tereyağı, ağırlıkça en az yüzde 82 süt yağı, en fazla yüzde 2 yağsız süt kuru maddesi ve en fazla yüzde 16 su, tuz ilave edilen ve/veya çeşnili tereyağı ise ağırlıkça en az yüzde 80 süt yağı, en fazla yüzde 2 yağsız süt kuru maddesi ve en fazla yüzde 16 su içerebilecek.
Çeşnili tereyağında taklit ve tağşişe sebebiyet verecek çeşni maddesi kullanılamayacak. Sadeyağa ve çeşni maddesi bulunmayan tereyağına aroma verici katılamayacak.
Tebliğ kapsamındaki tereyağı çeşitlerine manda sütü ve yoğurt aromaları gibi süt ve süt ürünleri aroma vericileri eklenemeyecek.
Etikette hayvan görseli kullanılmayacak
Söz konusu ürünlerin etiketinde gıda adının, temel görüş alanında da yer alması zorunlu olacak. Tuz ilave edilmemiş tereyağında “tuz ilave edilmemiştir” ifadesinin etikette belirtilmesi, tuz ilave edilmiş tereyağının içerdiği tuz oranı, etiketin içindekiler bölümünde ağırlıkça yüzde olarak belirtilmesi, ayrıca “tuzlu” ya da “tuz ilave edilmiştir” ifadesinin etiketin temel görüş alanında belirtilmesi gerekecek.
Çeşnili tereyağında kullanılan çeşni maddesi ve miktarı da gıda adıyla temel görüş alanında yer alacak. Tebliğ kapsamındaki ürünlerin üretiminde tek bir hayvan türüne ait sütün veya kremanın kullanılması durumunda hayvan türünün adı etikette belirtilecek. Farklı hayvan türlerine ait sütlerin veya kremaların karıştırılarak kullanılması durumunda, sütün elde edildiği türlerin adları, gıdanın adının yanında, “inek, koyun, keçi ve manda sütlerinden/kremalarından üretilmiştir” gibi ifadelerle bildirilecek. Ancak bu ürünlerin etiketinde inek, koyun, keçi ve manda gibi türlere ait görsellere yer verilemeyecek. Ürün algısı oluşturacak tüketiciyi yanıltıcı ifade ve görseller kullanılamayacak.
Tüketicinin korunması amaçlandı
Bakanlıktan edinilen bilgiye göre tebliğ, tereyağına ilişkin ilave etiketleme kuralları belirlenerek tüketicilerin korunması ve haksız rekabet ile taklit ve tağşişin önlenmesi amacıyla güncellendi.
Önceki mevzuatta yer alan “yarım yağlı tereyağı”, “dörtte üç yağlı tereyağı” ve “%….” süt yağı esaslı sürülebilir ürünler, tereyağının ülke için önemli bir geleneksel ürün olması, günlük diyette yaygın tüketilmesi sebebiyle yağ oranı ile ürünlerin tüketiciyi yanıltıcı olmasının engellenmesi, taklit ve tağşişin önlenmesi amacıyla tebliğden çıkarılırken, yeni tebliğle üretimleri de engellenmiş oldu.
Ayrıca tebliğde atıf yapılan diğer mevzuatların isim ve tarihleri güncellendi, ürün isminin temel görüş alanında yazılması zorunlu hale getirildi, tereyağı ve sadeyağ dışındaki yağların etiketinde, reklam, tanıtım ve sunumunda “bu tereyağı veya sadeyağ” algısı oluşturacak tüketiciyi yanıltıcı ifade ve görseller kullanılması yasaklandı.
