Marksizm, insan ve toplum

“`html

Taner Timur’un “Marksizm, İnsan ve Toplum” Eseri Üzerine Bir İnceleme

Taner Timur, eserinde “Marksizm, İnsan ve Toplum”, dört Fransız yazarın Marx’ın etkisiyle insan ve toplum konularındaki düşüncelerini Marksist bir perspektiften değerlendiriyor. Bu kitap, Marksizmin zenginliğini keşfetmek isteyenler için önemli bir kaynak niteliği taşıyor.

Kitabın başlangıcında Timur, Balibar’ın “Marx’ın Felsefesi” eserine atıfta bulunarak, Marksizmin çeşitli sorunlarını tartışıyor. 124 sayfa boyunca yoğun bir içerik sunan bu eser, Balibar’ın Marx düşüncesinin felsefi yapısına dair görüşlerini detaylıca ele alıyor. Balibar’ın tasnifine göre, Marx bir felsefi sistem oluşturmadı. Marx’ın düşünceleri, felsefedeki klasik doktrin anlayışına aykırı bir formda gelişmiş olup, Balibar’a göre, Marx’ın felsefi katkıları tutarsız bir yapıya sahiptir.

Marksizm, İnsan ve Toplum
Taner Timur, Marksizm, İnsan ve Toplum/Balibar, Seve, Althusser, Bouerdieu, 259 s., Yordam Kitap, 2020

Marx’ın insanın özünü toplumsal ilişkilerin birliği içinde açıklaması, felsefe tarihinde yeni tartışmalara olanak sağlıyor. Geleneksel idealizmin yerine toplumsal ilişkileri koyarak, insanın özünün zenginliğini öne çıkarmıştır. Bu bağlamda, “sembolik praksis” kavramıyla, ideolojinin eleştirisini de gündeme getiriyor. Balibar’a göre, Marx’ın “Alman İdeolojisi” eseri, bu dönüşümün en önemli parçalarından biridir. Üretim ontolojisi, insanın özünü anlayabilmek adına gereklidir, ancak bu kavramın ardında yatan ideolojilerin eleştirilmesi şarttır.

Timur, Balibar’ın tespitlerine katılmakla birlikte, Marx’ın “Kapital” eserinde ideoloji kavramını bazı durumlarda kullandığını savunuyor. Ancak, yabancılaşmanın Marx’ın “1844 El Yazmaları”ndaki anlamından farklı olarak ele alınması gerektiğine dikkat çekiyor. Yabancılaşma kavramı, meta fetişizmi gibi bir bağıntıyla birbirini destekliyormuş gibi görünse de, iki kavramın anlamları oldukça farklıdır.

Timur’un incelediği bir diğer yazar ise Lucien Seve’dir. Seve, “Marksizm ve Kişilik Kuramı”nda yeni bir bilimsel yaklaşım geliştirme iddiasında. Seve, Marx’ın düşüncelerinde, bireyin sosyal ilişkiler içerisinde özünü bulduğunu vurgulayarak, bireyin yeteneklerini “edimler ve potansiyeller” çerçevesinde değerlendirmektedir. Bireysel yetenekler, toplumsal yapı ile doğrudan ilişkilidir ve bu iki unsura dair diyalektik ilişki büyü bir önem taşımaktadır. Bireyin gelişimi, sosyal gereksinimlerle de şekillenirken, kapitalist sistemde bu etkileşim daha da pekişiyor.

Seve, insanların bazı eylemlerinin doğrudan ihtiyaçlarını karşıladığını, ancak çalışma gibi diğer eylemlerin bunun ötesinde daha soyut bir yapıya sahip olduğunu ifade ediyor. Bu durum, birey ile toplumsal ilişkiler arasında bir örtüşme yaratıyor ve bireyin toplumsal rolünü anlama gerekliliğini ortaya çıkarıyor.

Timur’un kitabında dikkat çeken diğer bir bölge ise Althusser’in psikanaliz ve Marksizm ilişkisini incelemesiydi. 1960’larda bu iki düşünce biçimi arasında önemli bir bağ oluştu. Althusser, psikanaliz ile insan bilimleri arasındaki ilişkileri incelerken, soyut kavramların ötesinde somut gerçeklik ile kavramlar arasındaki bağı güçlü bir şekilde kurar.

Son bölümde, Bouerdieu’nun birey ve toplum arasındaki ilişkilerini ele alıyor. Bouerdieu’nun odaklandığı temel kavramlar; “habitus”, “alan” ve “pratik duygu” ile toplumsal dinamikleri anlamaya yönelik önemli bir yaklaşım sunmaktadır. Bouerdieu, bu kavramları geliştirirken Marx’ın düşüncelerinden etkilenmiştir. Bu üçlü, bireyin toplumsal içindeki pratik değerleri ve öznelliği aşmasına yol açan bir çerçeve sunar. Habitus, bireyin içsel toplumsal yapısını ifade ederken, alanlar toplumsal yaşamda özerk alanları simgeler.

Sonuç olarak, Taner Timur’un eseri, Marksizm ile birey-toplum ilişkisine dair önemli tartışmaları derinlemesine ele almakta ve okuyucuya zengin bir düşünme perspektifi sunmaktadır. Dört Fransız düşünürünün yaklaşımını Marksist bir çerçevede incelerken, aynı zamanda edindiğimiz düşünsel mirası sorgulamaya yönlendirmektedir.

“`

Related Posts

AGS soru kitapçığı yayımlandı mı? AGS ÖABT soruları ve cevapları nasıl sorgulanır?

Milli Eğitim Bakanlığı Akademi Giriş Sınavı (MEB-AGS) ve Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi (ÖABT), 400 bini aşkın adayın katılımıyla 13 Temmuz Pazar günü düzenlendi. Peki, AGS soru kitapçığı yayımlandı mı? AGS ÖABT soruları ve cevapları nasıl sorgulanır?

ALES SONUÇ İLAN TARİHİ 2025 || ÖSYM tarihi duyurdu! ALES/2 sonuçları ne zaman açıklanacak?

ALES/2 sonuçları ne zaman açıklanacak? 6 Temmuz Pazar günü yapılan sınava giren yüksek lisans ve doktora adayları merak içerisinde başta belirtilen sorunun cevabını araştırıyor. Hemen belirtelim ki sınav sonuç tarihi ÖSYM tarafından ilan edildi. Bununla birlikte sınav sonuçları ÖSYM’nin https://sonuc.osym.gov.tr adresinden T.C. kimlik numarası ve aday şifresiyle öğrenilebilecek. Peki, ALES – 2 sonuçları ne zaman açıklanacak? İşte merak edilen ayrıntılar…

YUNT’un “İmgenin Onuru” başlıklı podcast yayının ikinci konuğu Fatoş İrwen

YUNT’un “İmgenin Onuru” başlıklı podcast yayının ikinci konuğu Fatoş İrwen

Bursa abonman kalktı mı? Burulaş duyurdu: Bursa toplu taşıma zamlı ücretleri Temmuz 2025

Bursa’da toplu taşıma ücretlerine gelen zam ve abonman sisteminin kaldırıldığına dair iddialar, şehirde yaşayan vatandaşların gündeminde. Burulaş tarafından 7 Temmuz 2025 tarihinde duyurulan yeni zamlı tarifeler, BursaRay, otobüs, tramvay ve özel halk otobüslerinde uygulanmaya başlandı. Peki, Bursa abonman kalktı mı? Bursa toplu taşıma yeni ücretleri 2025 ne kadar oldu? İşte Bursa toplu taşıma zamlarıyla ilgili tüm detaylar…

Nobel ödüllü profesör Princeton’a davet etti… Liseli Bengisu’ya Asya’dan kimya altın madalyası

Liselere Geçiş Sistemi (LGS) kapsamında düzenlenen merkezi sınavda 2022 yılının birincilerinden Galatasaray Lisesi 11’inci sınıf öğrencisi Bengisu Ece Bakırdere, fabrika ya da laboratuvarlar tarafından atık sulara yüksek miktarda salınan ve içme sularınada karışabilen ‘fenolftalein’i akıllı telefonla tespit edebilen bir sistem geliştirdi. İnsan sağlığına zararlı olduğu ve kansere yol açabildi bilinen bu kimyasalın tespiti için de pahalı ve kullanımı zor cihazlara ihtiyaç duyuluyor. Bakırdere projesiyle, “20. Asya Kimya Kongresi” kapsamında Tayland’da düzenlenen “Science Projects in Schools Showcase” yarışmasında altın madalya kazandı. Diğer yandan Bengisu, 2021 Nobel Kimya Ödülü sahibi Prof. Dr. MacMillan tarafından lise sonrası araştırma grubuna katılması için Princeton Üniversitesi’ne davet edildi.

Hava durumu tahminleri il il yayınlandı | Yeni haftada hava nasıl olacak? Yarın (7 Temmuz) yağmur var mı? Meteoroloji’den son dakika sıcak hava uyarısı: 40 dereceye çıkacak!

Son dakika hava durumu tahminleri il il Meteoroloji tarafından yayınlandı. Hava sıcaklığı hafta sonu İstanbul başta olmak üzere birçok ilde artarken, yeni hafta için yeni uyarı geldi. Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün son hava durumu değerlendirmelerine göre yarın Kars, Ardahan, Artvin, Trabzon ve Rize’de kuvvetli sağanak yağış görülecek. Öte yandan Türkiye genelinde yeni haftayla birlikte sıcak hava etkisini artıracak, sıcaklıklar mevsim normallerinin 4 ila 6 derece üzerinde seyredecek. Meteoroloji Genel Müdürlüğü Hava Tahmin Uzmanı Fevzi Burak Tekin, yaptığı değerlendirmede, “Ankara’da sıcaklık perşembe ve cuma günleri 37-38 dereceleri görecek. Sıcaklık, İstanbul’da 33-35, İzmir’de 36-38 zamanla ise 40 derece olacak.” dedi. Peki, yarın hava nasıl olacak? Yeni haftada yağmur yağacak mı? İşte, İstanbul, Ankara, İzmir ve il il 7 Temmuz hava durumu değerlendirmeleri.