“`html

Türkiye’nin Doğalgaz Tedarik Stratejisinde Yeni Dönem

Türkiye, ABD kaynaklı sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) alımlarını artırarak, Rusya ve İran gibi geleneksel tedarikçilerinin pazar payını kaybetmesine neden olabilecek önemli bir değişimin eşiğinde bulunuyor. Özellikle yurt içi doğal gaz üretimindeki beklenen artış, bu sürecin hızlanmasına katkı sağlıyor.

LNG ile Kaynak Çeşitliliği

Son yıl içerisinde yapılan LNG alım sözleşmeleri, Türkiye’nin doğalgaz kaynaklarını çeşitlendirmesi açısından büyük bir adım. 2028 yılı itibarıyla, doğalgaz talebinin yarısının geleneksel boru gazı kaynaklarının yanı sıra LNG’den karşılanması mümkün görünüyor.

Enerji Güvenliği ve Tedarik Yapısındaki Değişim

Bu tedarik çeşitliliği, Türkiye’nin enerji arz güvenliğini artırırken, aynı zamanda Orta ve Uzun Vadede doğalgaz ticaret merkezi olma hedeflerine de katkı sunuyor. Ancak, Rusya ve İran gibi tarihi tedarikçilerin bu değişimle birlikte pazar payları azalabilir.

Sözleşmelerin Geleceği

Türkiye’nin, Rusya ile 22 milyar metreküplük iki doğalgaz alım sözleşmesi bu yıl sona ererken, İran ile yapılan yıllık 10 milyar metreküplük kontratın ise 2024’te biteceği belirtiliyor. Bu iki ülke, son beş yılda Türkiye’nin tükettiği doğalgazın %70’inden fazlasını karşıladı.

Rusya ve İran’ın Pazar Payındaki Düşüş

Rusya, geçmişte Türkiye’nin en büyük gaz tedarikçisi olmasına rağmen, son yıllarda pazar payının azaldığını gözlemlemektedir. 20 yıl önce %60 olan Rus gazının payı, bu yılın ilk yarısında %37’ye düşmüştür. İran’ın payı ise %10 seviyelerinde kalıyor.

ABD Menşeli Gazın Yükselişi

Türkiye, son zamanlarda artan ABD menşeli doğalgaz alımlarına yönelmiş durumda. Geçtiğimiz yıl %10 olan pay, 2023’ün ilk yarısında %18’e çıkarak ABD’nin Türkiye’nin üçüncü büyük gaz tedarikçisi olmasını sağladı.

Türkiye’nin Stratejik Rolü

Türkiye, Rusya ve İran için önemli bir pazar olmaya devam ediyor. Avrupa’nın, Rusya’ya yönelik gaz alımını büyük ölçüde azaltmasının ardından Türkiye, bu ülkelerin gazının önemli bir tedarik merkezi konumunda kendini gösteriyor.

Kısa ve Uzun Vadeli Stratejiler

Uzmanlar, Türkiye’nin sözleşme sürelerinin uzatılabileceğini, ancak alım miktarlarında azalma ve esneklik taleplerinin olabileceğini ifade ediyor. OMEC’ten Sohbet Karbuz, LNG’nin arz güvenliği açısından boru gazının yerini tam olarak alamayacağını vurguluyor.

Boru Gazı İthalatında Dönüm Noktası

2016’dan bu yana yapılan yatırımlarla Türkiye, uzak kaynaklardan deniz yoluyla doğalgaz temin etme kapasitesini artırarak beş LNG terminali kurmuştur. 2030’a kadar beklenen LNG bolluğu ile bu kapasitenin daha da artması bekleniyor.

Yurtiçi Üretimde Artış Beklentisi

Yurt içinde doğalgaz üretimini artırma adına yapılan anlaşmalar da dikkat çekiyor. TPAO, Sakarya gaz sahasını geliştirmek için çeşitli şirketlerle iş birliği yaparak üretimi 2028 yılı itibarıyla 14 milyar metreküpe çıkarmayı hedefliyor.

Mevcut Sözleşmelerin Geleceği

LNG alım stratejileri ve yerli üretimdeki artış, Türkiye’nin dış kaynaklardan ihtiyaç duyduğu gaz miktarını azaltma potansiyeli taşıyor. Rusya ve İran ile sona erecek sözleşmelerin toplam büyüklüğü 31 milyar metreküp civarında.

Türkiye’nin Enerji Stratejisi

Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, Türkiye’nin enerji tüketimindeki artışa dikkat çekerek, çeşitli kaynaklardan gaz tedarik etme arayışında olduklarını vurguladı. Ayrıca, ABD gazının rekabetçi fiyatları ile önemli bir alternatif oluşturduğunu ifade etti.

Gelecek Planları

Öngörülen ek gaz miktarları, Türkiye’nin farklı ülkelere gaz ihraç etme kapasitesini artırabilir. Avrupa Komisyonu’nun 2028 hedefleri doğrultusunda, Türkiye’nin Güneydoğu Avrupa’ya gaz ihracı yapabilme potansiyeli güçleniyor.

• 2023-2024 yıllarında gaz ihraç anlaşmaları yapılmış.
• Özellikle Macaristan gibi Rus gazına bağımlı ülkeler için alternatif tedarik rotaları oluşturulması hedefleniyor.

“`